Mój blog foto

Kalendarium

Marzec 2024
P W Ś C P S N
« cze    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Kategorie

Archiwum

Nasza-Klasa.pl

Moje Linki

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie

29 cze 2009. Autor: zbistel

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie to jeden z najstarszych cmentarzy w Europie, został założony w 1876 roku we wschodniej części miasta. Starszy od niego jest tylko cmentarz na Rossie w Wilnie, bo pochodzi z 1769 roku. Cmentarze Powązkowski w Warszawie czy Rakowicki w Krakowie są o kilka lat młodsze. W miejscu obecnego cmentarza chowano zmarłych na dżumę już od XVI wieku. Na cmentarzu tym chowano zarówno zwykłych obywateli jak również tych najwybitniejszych. Niejeden pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną. Są tu pochowani znani poeci, pisarze, muzycy, malarze, architekci. Niejeden pomnik to zabytek kultury. Obecnie zresztą cały cmentarz jest jednym wielkim muzeum.Cmentarz Łyczakowski zajmuje obecnie teren 40 hektarów, ma 80 pól grobowych, a obecny wygląd otrzymał jeszcze w 1855 roku. Od 1885 roku prowadzone są księgi cmentarne pozwalające ustalić każde miejsce pochówku.


Oto wiersz Witolda Szołgini, lwowianina, o cmentarzu Łyczakowskim napisany śpiewnym bałakiem,  specyficzną lwowską gwarą.

  • PIRSZY LISTUPADA

Złota jesień… Pugodni - dyszcz wcali ni pada,

Cichu, ciepłu, senni, woń grzybów i mienty.

A to już dzień przeciż pirszy listupada,

Dzień tych co udeszli - Świentu Wszystkich Świentych…


Zmierzch szybku nadchodzi, wnet robi si ciemnu,

I już cały niebu chmury zacingaju;

Gwiazd dziś szukać na nim - całkim nadaremnu,

Ali, tu, na ziemi, juz si rozjarzaju.


Jak jasnych gwiazd roji światła na tym wzgórzu,

Co tak nidaleku ud chawiry mojij,

Na którym ugromnych, czarnych sosyn dużu,

A wśród nich las krzyżów prostych cichu stoji.


…Idym w tłumi ludzi gienstym, a milczoncym,

Bu puwaga miejsca du milczenia skłania;

Słychać tylko w dali dzwon wolnu dzwunioncy,

A tu, naubkołu - pubożny wzdychania…


Pud nugami liści jisienni szyleszczu,

Cu furt leci z góry, z drzyw brunzowu-złotych;

Idym zadumany w suchim, złotym deszczu,

Czujunc rzewny smutyk i dziwny tynsknoty…


Groby i grubowcy jaśnieju światłami

Zniczów oraz świczyk na nich zapalonych

Przez tych, co tu przyszli z swymi mudlitwami

Za tych kiedyś bliskich, dziś tak uddalonych…


Ten udgarnia liści, ta światła ustawia,

Niwieli słów słychać, a czenstu wzdychani;

Potym kużdyn szeptym du Boga przymawia:

“Daj im, Panie Boży, wieczny spuczywani…”


Ni tylko przy swojich krzontaju si ludzi-

I u Kunupnickij fest światył si pali,

Wieli takży osób przy grobach si trudzi

Zapolskij, Urdona, Szajnochy, Kubali,


Gruttgiera, Guszczyńskiego oraz fury innych,

Co si zasłużyli dla Polski i Lwowa;

Bardzu dobrzy wimy, co jisteśmy winni

Tym, co na cmentarzu leżu Łyczakowa…


Duchudzym na mniejscy dla nas wszystkich świenty:

Cmentarz naszych Orlunt (lub Ubrońców Lwowa);

Kużdyn lwowiak je tu ukropni przyjenty,

Bu ten cmentarz dla nas - świentuść narudowa…


Dzisiaj tysiuncami światełyk jaśnieji,

Jak wielgi słup światła widny już z uddali;

Ludzi wszystki groby stroju pu kuleji,

Ja tyż wianyk złożym i świczki zapalim…


Wracajunc ud Urlunt ku myj Łyczakoskij

Skrencym na chwyleczki na wzgórzy z susnami,

Tam, dzie z kuligami śpi sobi Dyboski-

By nad styczniuwymi westchnuńć puwstańcami.


I kiedy ubglondnym łuny nad cmentarzym

Późnym już wiczorym, nim si spać pułożym-

Jeszczy raz swy proźby tam, w góry, przykażym:

Wieczny udpuczynek daj im, Pani Boży… .



A oto kilka ujęć z tej przepięknej nekropolii.


Cmentarz Orląt Lwowskich


Cmentarz Orląt lwowskich jest częścią cmentarza łyczakowskiego. Są tu pochowani młodzi Polacy, najczęściej w wieku 16 - 18 lat, którzy w latach 1918 - 1919  stanęli do walki o polskość Lwowa, o to, aby miasto to nie dostało się w ręce ukraińskie. Dopięli swego, lecz cena była ogromna, większość z nich zginęła w bardzo krwawych i ciężkich walkach. Po zakończeniu walk wszystkich poległych przeniesiono z prowizorycznych mogił na cmentarz łyczakowski i pochowano na wzgórzach nieopodal Pohulanki - dzielnicy Lwowa. W roku 1921 rozpisano konkurs na mauzoleum obrońców Lwowa, którego laureatem został student Wydziału Architektury Politechniki lwowskiej Rudolf Indruch, również uczestnik walk o Lwów.  Trzeba w tym miejscu dodać, że o Lwów walczyli równiez Francuzi oraz piloci amerykańscy; oni również są upamiętnieni na cmentarzu.

Po wojnie Lwów, jak wiemy dostał się w ręce rosyjskie, cmentarz Orląt w latach 70-tych XX wieku został poważnie zniszczony. Miał całkowicie zniknąć z powierzchni ziemi, lecz na szczęście do tego nie doszło. Po przejęciu Lwowa przez Ukrainę zapadła decyzja o odbudowie cmentarza, lecz negocjacje w tej sprawie były długie i burzliwe. Do dzisiaj nie wszystkie kwestie szczegółowe są wyjaśnione. Trzeba w tym miejscu dodać, że aby dostać się na ten cmentarz trzeba przejść przez cmentarz i miejsce upamiętniające walki oddziałów UPA - Ukraińskiej Powstańczej Armii, która to armia walczyła zaciekle z Polakami. Innego dojścia do Cmentarza Orląt nie ma. Taka mała zemsta Ukraińców za nasze Orlęta.


Kategorie: Roztocze 2009, powszechne |

Zostaw komentarz

Uwaga: komentarze są moderowane. Jeżeli Twój nie pojawi się od razu, nie wysyłaj go ponownie.